Экинши булимшеси компания Halliburton Engineering and Construction Group теңиздеги платформерды, мұнай жуне газ өңдеу зауыттарын жабдықтаумен жуне ndндирис объектілерин салумен, жудеумен айналисады.
Әлемнің 30 халықаралық тәуелсіз компанияларымен бірлесіп қызмет ету тәжірибесі бар.
«Халлибуртон Интернэшнл Инк.» компаниясы Қазақстанда Қарағанды игеріп жатқан Agip KCO консорциумымен, «Казахойл Актобе» компаниясымен және «Тенгизшевройлмен» (ТШО) қызмет жасайды.
«Халлибуртон Интернэшнл Инк.» компаниясының басқарушылық құрылымы төмендегі 1- суреттетен көруге болады.
- cурет-1.
«Халлибуртон Интернэшнл Инк.» компаниясының басқарушылық құрылымы.
- Баланс активтеринин крамы мужчин рылымынык динамика сын талдау — ку-сипорынный барлык мүликтеринин жуне оный жекелеген түрлеринин Абсолютные женщины салистырмалы арту немесе кему меншеринерин.
Қаржылық есептің маңызды элементі болып саналатын активтерді, талдау барысында, осы активтердің нақты қолда бары, құрамы, құрылымы және оларда болған өзгерістер зерттеледі. Активтердин жапы рылымын жне онык жеке топтарын талдау, рациональный олардык таратылуйн талулылаука мумкиндик береди.
— Активтердің өсуі (артуы) кәсіпорынның болашақтағы дамуын көрсететін болғандықтан, ол осы кәсіпорын жұмысының оң нәтижесін сипаттайды. Алайда, кусипорын молик онынщ асу себеттерин талдаганда, жогары деугей баланстык есептин номиналды курсеткиштернин наты курсеткиштерден аитарлытай ауткуйналя уйткуйналя пользовательтыкеліні. Отандык жірибедэ инфляционный есепке алу тек негизги құлдардык баланстык онын уру барысында жургизіледі.
— Отандық есептік-аналитикалық тәжірибеде өндірістік қорлар, дайын өнім және тауарларды қайта бағалау жүргізілмейді. Sondyқtan от olardyң onynyң usui, коэффициент инфляции әserinen bolatyny kүmәnsiz.
- Баланс млиметтері бойиньша активтердин құрамы мужчин олардык таратылуйна талдау жасау шин келеси 1-аналитикик кесте урылады.
Кесте-1
2011 ж. «Халлибуртон Интернэшнл Инк.» компаниясының баланс активтерінің құрамы мен құрылуы.
Компанияның қаржылық жағдайын талдау
... коэффициентінің кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау ... Д = Д - Р Мұндағы: Д - негізгі қызметтен алынған табыс; Д - жалпы табыс; Р - кезең шығындары. Кесте-4 2011 ж. «Халлибуртон Интернэшнл ... талдау қаржылық талдаудың қорытынды кезеңі болып табылады. Кәсіпорынның іскерлік белсенділігі қаржылық жағдайында ең алдымен оның қаражат айналымының жылдамдығымен көрінеді. Іскерлік белсенділікті талдау, к ...
|
Активтер |
Сомасы, мың тг. |
Құрылымы, % |
Өзгеріс (+ ; -) |
|||
|
Жыл басында |
Жыл соңында |
Жыл басында |
Жыл соңында |
Мың тг. |
Үлес салмағы, % |
|
|
Ұзақ мерзімді активтер |
||||||
|
Негізгі құралдар |
147 795 |
210 260 |
40,03 |
58.44 |
+62 465 |
+42,26 |
|
Аяқталмаған өндіріс |
45 300 |
17 280 |
12,27 |
4,80 |
-28 020 |
-61,85 |
|
Ұзақ мерзімді қаржылық салымдар |
18 590 |
18 590 |
5.03 |
5.17 |
0 |
0 |
|
Алдағы кезең шығындары |
395 |
655 |
0,11 |
0,18 |
+260 |
+65,82 |
|
Жиыны |
212292 080 |
246 785 |
57.44 |
68,60 |
+34 705 |
+16,36 |
|
Қысқа мерзімді активтер |
0,00 |
0,00 |
0 |
0,00 |
||
|
Тауарлы-материалдық қорлар |
57 780 |
53 600 |
15,65 |
14,90 |
-4 180 |
-7,23 |
|
Дебиторлық борыш |
91 595 |
47 525 |
24,81 |
13,21 |
-44 070 |
-48,11 |
|
Қысқа мерзімді қаржылық салымдар |
0 |
670 |
0,00 |
0,19 |
+670 |
|
|
Ақша қаражаттары |
1 505 |
5 470 |
0,41 |
1,52 |
+3 965 |
+263,46 |
|
Басқа да қысқа мерзімді активтер |
6 290 |
5 715 |
1,71 |
1,58 |
-575 |
-9,14 |
|
Жиыны |
157 170 |
112 980 |
42,56 |
31,40 |
-44 190 |
-28,12 |
|
Барлығы |
369 250 |
359 765 |
100,00 |
100,00 |
-9 485 |
2,57 |
— Кесте мәліметтерінен активтердің нақты құнын көрсететін баланс валютасының есепті жылы 9 485 мын теңгеге немесе 2,57%-ға кемігенін көруге болады. Бұл кәсіпорын дамуының теріс нәтижесін сипаттайды. Алайда активтерді тал-дай отырып, олардың қалай таратылғанын және есепті жылы неге көбірек көңіл бөлінгенін, сондай-ақ кәсіпорынның өндірістік потенциалы мен оның негізгі құралдарының жағдайын және кәсіпорын мүлкінің мобильділігін (іске тартылу деңгейін) анықтау қажет.
1-кесте мәліметтері көрсеткендей қаражаттарды ағымдағы және ұзақ мерзім-ді активтер арасына тарату жыл аяғына соңғылардың пайдасына шешілді. Егер ағымдағы активтердің үлесі жыл басында 14,88 пунктке аз болса (42,56-57,44), жыл аяғында ол 37,2 пунктке (52,33-47,67) дейін төмендеді және 31,40%-ды құрады.
— Осы көрсеткіштен кейін баланс валютасындағы ағымдағы активтер үлесін анықтау маңызды: ағымдағы активтер құнының кәсіпорынның барлық мүлкінің құнына қатынасымен анықталатын кәсіпорын активтерінің іске тартылу (мобильді) коэффициентінің өсуі. Ол қарызды өтеуге арналған қаражат үлесін сипаттайды. Коэффициент майнасы артқан сайын кусипорынный уздиксиз жумысты камту жуне кредиторлармен есеп айырысу мүмкиндиги де арта тусседи. Қаржы тұрғысынан алғанда оның өсуі актив құрылымындағы жағымды өзгеріс болып табылады — яғни мүлік әлдеқайда мобильді (іске тартылған) болады, бұл оның айналымдылығының жылдамдығын және оны пайдалану тиімділігінің өскендігін көрсетеді.
— Талдау жүргізіп отырған кәсіпорындарда бұл коэффициенттің деңгейі жыл басында 0,43 (157170:369250), ал жыл соңында 0,31 (112980:359765) құрады. Kasiporyn aktivterin taratudyk tiimdiligin sipattaytyn kelesi kursetkish — мобильные женщины иммобилилди каражаттар катынасык коэффициенты. Ol aғymdғy активатор құnyn ұzaқ merzimdi активатор құnyna bөlu argyly anyқtalady.
— Бұл қатынастың қолайлы және қауіпті көлемі, кәсіпорынның салалық ерекшіліктеріне байланысты. Өндірістік кәсіпорындарда берілген көрсеткіштің деңгейі 0,5-тен төмен болмауы тиіс.
— Талданып отырған кәсіпорында бұл көрсеткіш деңгейі жыл басында — 0,74 (157170:212080), ал жыл аяғында – 0,46 (112980:246785) құрайды. Бұл коэффициент дэңгей иммобилилди каражаттардың өсу қарқыны мобилды қаражаттар-дың на арқынан артуйныйң нәтижесинде кемип отыр. Есепті жылы біріншілер, яғни иммобильлді қаражаттар 1,2 есеге (246785:212080) өссе, ал екіншілері — 28,12%-ға (-44190:157170 100) азайған. Кәсіпорын ең төменгі қаржылық тұрақ-тылыққа, кәсіпорын міндеттемелері кепілдендірілген түрде ағымдағы активтер-мен өтелген жағдайда қол жеткізеді және келесі шарттың орындалуы осы тұ-рақтылықтың белгісі болып табылады: ағымдағы және ұзақ мерзімді активтер қатынасының коэффициенті қарыз капиталы мен меншікті капитал қатынасы-ның коэффициентінен артық болуы керек.
— Әрі қарай кәсіпорынның мүліктік жай-күйінде қандай сапалық өзгерістер болғанын зерттеу қажет. Буль кусипорынные материалы-техническая базаасын Арайтын жне негизги Корлары болып саналатин, онык Ондиристик потенциал-сейчас макызды элементинин жадайын зерттеу хачет.
— Кәсіпорын мүліктерінің жалпы құнындағы негізгі құралдардың нақты құны-ның (қалдық) үлес салмағының өзгеруі, ерекше назар аударады. Өйткені бұл көрсеткіш кәсіпорынның кәсіпкерлік қызметінің көлемін анықтаудағы басты бағыт болып табылады. Кусипорын мүликтеринин жапы жынындагы Негизги құ-ралдардык нақты Онынык коэф.
— Біздің мысалымыз бойынша баланс валютасындағы негізгі құралдардың қалдық құнының үлесі жыл басында — 40,03%-ды, ал жыл соңында — 58,44%-ды құрайды, яғни бұл көрсеткіштің теориялық мәнінен 8,44 пунктке асып отыр.
— Әрі қарай ағымдағы активтердің құрамы мен құрылымын талдау қажет. Кес-теде келтірилген мәліметтер кәсіпорыннный ымдаы активтерин жғымсыз динамсын көрсетеді. Оларды жеке elementter turkysynan zertteu kelesidey kortyndylardy zhasauka mumkindik beredi. Ең мобильді активтер-яғни ақша қа-ражаттары бір жылда 3965 мың теңгеге немесе 263,46%-ға артқан болса, ал қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар жыл соңында — 670 мың теңгені құра-ды.
— Кәсіпорынның материалдық айналым қаражаттары есепті жылы 7,23%-ға төмендеді және ол жыл аяғында 53600 мың теңгені құрады. Олардың үлесі 0,75 (15,65-14,90) пунктке азайған. Бұл жағдай, материалды айналым каражаттары-ның құрамында сұранысы жоқ немесе шектеулі сұранысқа ие болатын және де сол себептен өтімділігі төмен болып табылатын басы артық және қалып қойған материалдық құндылықтар, дайын өнімдер, нормадан тыс шикізат қорлары, материалдар, аяқталмаған өндірістер жоқтығын көрсетеді.
Есепті жылы дебиторлық борыш та әжептеуір азайған. Егер оның көлемі жыл басында — 91595 мың теңгені құраса, жыл аяғында ол — 47525 мың теңгені құ-райды немесе 48,11%-ға төмендеген, ал ағымдағы активтер құрамындағы оның үлесі 11,6 пунктке азайды (24,81-13,21).
— Айта қеткен жөн, кәсіпорынның қаржы жағдайына дебиторлық борыштың нақты бар болуы емес, онын көлемі, қозғалысы және түрі, яғни бұл борыштың пайда болу себебі әсер етеді. Должникиқ борыштың пая болуй кредиторлық борыш шқты шаны аудитар ақылы есеп айырысу жүйеси кезениндеги шаруа-шылык кызметтеги объективти процесса болып табылады. Дебторслык бориш барлык уакытта есептеулер туртибинин бзылуй нутижесинде туйндап, барлык уагытта от каржылык жадайды нашарлатады деуге болмаиды. Сондытан да, оны меньшікти каражатты толығымэн айналымнан шыгару деп есептеуге бол-мэйдс, уыткени онык бир булиги банктик несиелендірудін нысаны болып табыла-ды да кусіпіпорынін. Кусипорынный должник борщ Калыпты және өтельмеген боолып киге булинди. Өтелмеген дебиторлық борышқа, төлеу мерзімі өтіп кеткен есеп айырысу құжаттары бойынша тиеліп жіберілген тауарлар үшін қарыздар жатады. Өтелмеген деби-торлық борыш айналым қаражаттарының заңсыз бұрмалануын және қаржы тәртібінің бұзылуын көрсетеді. Осыган баянисты талдаушы онык рылы-мын зерттеу негизинде өтельмеген должники борщты антауы тис.
2.2 Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін талдау
— Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі оның қаржылық тұрақтылығының маңыз-ды белгілерінің бірі және сондықтан онымен тығыз байланысты болады. Сол себепті нарық экономикасы жағдайында оған көп көңіл бөлінеді. Kusiporynny tөlem қabilettigin taldau balance atimdiligin taldaudan bastalady.
Весы атимдилигин талдау манселесин карастырар алдында, залпы активтер-дин, баланстык жунэ кусипорыннный «атимдилигин» аниктап алу керек.
Өтімділіктің екі тұжырымдамасы белгілі. Бирінши тұжырымдама бойinsнша тімділік: ксіпорынный өзинин қысқа мерзимди миндеттемелерин өтеу абилети-лиги нылады. Аль экинши тужырымдама бойинша, атимдилик — бул акымдағы активтердин ақша каражаттарина айналуға дайындыгы мэн жылдамдыгы.
— Өтімділік кәсіпорынның сөзсіз төлем қабілеттілігін білдіреді және активтер мен міндеттемелердің арасындағы жалпы сомасы бойьшша да, келіп түсу уақыты бойынша да әрдайым теңдікті көрсетеді. Кәсіпорынның өтімділігі шын мә-нінде баланс өтімділігін көрсетеді. Сондықтан кәсіпорынның төлем қабілеттілі-гін бағалау үшін бухгалтерлік баланстың көрсеткіштерін тереңінен зерттеу ке-рек.
